جشنواره مولانا و درویش‌های چرخان یکی از بهترین جاذبه‌های هنری در استانبول می‌باشد. بسیاری از ایرانیان بازندگی نامه مولانا (مولانا جلالدین بلخی) آشنایی دارند.

این مراسم هر شب برگزار می‌شود که شامل برنامه رقصی می‌باشد که در آن لباس‌های بلند سفید و رنگارنگ به تن دارند که با چرخیدن جلوه‌ای بسیار زیبا به این رقص می‌دهد.

حرکت سماع دارای یکسری اصول می‌باشد که شامل :

• چرخیدن به دور خود: به معنای وجود پروردگار.
• کوبیدن پا بر زمین: اشاره به لگدمال کردن و زیر پا له کردن خواسته‌های شیطانی می‌باشد.
• پریدن: نشانه‌ی شادی و ذوق و خوشحالی عارف در زمان رسیدن به ملکوت است.
• باز کردن دست‌ها: این حرکت نشان می‌دهد که عارف خواستار رسیدن به محبوب و وصال یار است.

بخش‌های مختلف رقص سماع :

برای رقص سماع هفت قسمت اصلی مشخص‌شده است که عبارت‌اند از :

• پرتاب کردن شال‌های مشکی‌رنگ که نشان جدایی از تعلقات دنیا است و در این قسمت گردنشان را به سمت قلب‌هایشان کج می‌کنند و کف یکدست به سمت آسمان و کف دست دیگر به سمت زمین می‌رود.
• آغاز رقص با موسیقی و نواهای غم‌انگیز است نشانی از خدایی شدن و جلوه‌ای از خدایی گرفتن است.
• نی زنی که نشان اولین نفس انسان که نفسی خدایی بوده است چراکه خداوند از نفس و روح خود در انسان دمیده است.
• درود درویشان به یکدیگر که نشان درود فرستادن روح‌های آنان به همدیگر است. این درودها همراه با موسیقی انجام می‌شود.
• در حین چرخیدن درویش‌ها به همدیگر سلام می‌کنند که در پایان این سلام همه‌ی آن‌ها به وحدت خداوند شهادت می‌دهند.
• بعد از پایان سماع خواندن قرآن است این بخش به این نکته اشاره می‌کند که خداوند متعلق به‌تمامی مردم جهان است.
• و درنهایت دعا و نماز برای آرامش روح پیامبران و مؤمنان صورت می‌پذیرد.

 

هدف برگزاری فستیوال مولانا و درویش های چرخان

این جشن برای بزرگ داشت مولانا جلالدین بلخی شاعر پرآوازه‌ی فارسی‌زبان برپا می‌شود. جشنواره مولانا و درویش‌های چرخان سالگرد مرگ مولانا را به یاد می‌آورد. پیروان مولانا به این اعتقاددارند که برای برقراری ارتباط باخدا از طریق رقص ممکن است و به همین دلیل رقص درویش‌ها با طناب طلای سفید و غلاف سیاه و سر و گردن مخروطی متولد شد. سالانه گردشگران زیادی که با تور استانبول وارد کشور ترکیه می‌شوند به دنبال این‌چنین جشنواره‌های هستند که مضمون هنری ادبی دارد.

جشنواره مولانا و درویش‌های چرخان نمایشی از رقص چرخشی محسوب می‌شود.در این جشنواره مراسم سماع برای پیروان طریقت نشانه عشق و نمایش ایمان به شمار می‌رود. هرساله در سالگرد درگذشت مولانا مراسم عروسی هزاران زائر و دوستدار مولانا برگزار می‌شود که بعد از مراسم به سمت شهر قونیه ترکیه حرکت می‌کنند تا مراسم اصلی خود که شامل رقص چرخان دراویش است صورت بگیرد ناگفته نماند که این رقص در مقبره مولانا صورت می‌گیرد. در مراسم‌های مربوط به مولانا مراسم معرفی به نام سماع وجود دارد که مخصوص پیرامون مذهبی مولانا می‌باشد

مولانا جلالدین بلخی در رابطه با سماع گفته است:

چه سماع است که جان رقص‌کنان می‌گردد                                  چه صفیر است که دل بال‌زنان می‌آید

 

نحوه برگزاری فستیوال مولانا استانبول

رهبر آن‌ها نماینده خورشید و رقصنده‌های که به دور خود می‌چرخند همانند مدارهای ستارگان و ماه تلقی می‌شوند. در این جشنواره چهار مدل رقص به نماد چهارفصل سال که چهارعنصر اصلی طبیعت است و چهار دوره سنی انسان اجرا می‌شود. این مراسم از هفت قسمت مختلف تشکیل می‌شود که هر یک با موضوع موسیقی متمایز تحت عنوان سلام اجرا می‌شوند.

در طول جشنواره زمانی که رقصنده‌ها همچنان به حرکت‌های چرخان خود ادامه می‌دهند موسیقی دائماً تغییر می‌کند: از موسیقی ترسناک گرفته است تا موسیقی فراموش‌نشدنی و بعد موسیقی زیبا و گوش‌نواز. احتمالاً بعد از مشاهده به جشنواره بسیار عالی قصد خرید هم داشته باشید در کوچه‌ی پشت آرامگاه مولانا می‌توانید انواع سوغاتی که یادآور این مراسم زیبا باشد تهیه نمایید.