درباره دیوارهای قسطنطنیه استانبول :
دیوارها در دو خط دفاعی در مجاورت خندق، از لایههای مختلفی از آجر و سنگ ساختهشده بودند. دیوار داخلی (دیوار بزرگ ) سازهای مستحکم به ضخامت پنجمتر و ارتفاع دوازده متر بود. نودوشش برج که اکثراً مربعی شکل بودند ( برجهای هشت و ششضلعی نیز بین آنها وجود داشت) ، با ارتفاع بیست متر و به فاصلهی پنجان پنجمتر از یکدیگر باعث تقویت سازه شده بودند. بالای هر برج بهارخواب قرارگرفته بود. این بنا فضایی دوطبقه داشت و از طبقهی پایین ، که به داخل شهر راه پیدا میکرد، بهعنوان انبار استفاده میکردند، درحالیکه، طبقهی بالا پنجرههایی برای مشاهدهی شهر و پرتاب گلوله داشتند. دسترسی به دیوارها از طریق پلکان وسیع کنارشان کار را بسیار آسان کرده بود.
دیوار خارجی به فاصلهی بیستمتری از دیوار اصلی ساخته شد و فضایی به نام پِریبوُلوس (به معنای محوطه ) بین دو دیوار ایجاد کرد. ضخامت پایهی دیوار خارجی دو متر بود. دسترسی به دیوار خارجی از سمت شهر، از طریق دروازههای اصلی، یا درهای فرعی کوچک واقع در پایهی برجهای دیوار داخلی امکانپذیر بود . دیوار خارجی نیزنودوشش برج به برگههای مربع و هلالی شکل داشت. برجها شامل اتاقهای پنجره داری همتراز با پریبولوس بودند که بالای آنها تراسی قرار داشت.
دیوار شامل ده دروازه و تعدادی درب فرعی کوچک میشد . پنج دروازهی عمومی با پل از میان خندق عبور میکردند ، درحالیکه پنج “دروازهی نظامی”، که در اوایل با شمارههایشان شناخته میشدند، به بخشهای خارجی دیوارها میرسیدند. این دروازهها به ترتیب از جنوب به شمال به شرح زیر بودند :
- اولین دروازهی نظامی یا “دروازهی مسیح”
- دروازهی طلایی در پشت دروازه دژ هفت برج ، مربوط به دوره عثمانی قرارگرفته بود .
- دروازهی نظامی دوم که بزرگترین دروازهی نظامی بود بعدازاینکه سلطان سلیمان بلگراد را در سال هزار و پانصد و بیستویک فتح کرد ، صنعت گران صرب را در این مکان اسکان داد ، این بنا امروزه به نام دروازهی بلگراد نیز شناخته میشود .
- دروازهی ملانتیاس یا “دروازهی سلمبریا”
- دروازهی نظامی سوم واقع در قسمتی به نام “سیگما” که امروزه با دیوار پوشانده شده است .
- دروازهی ریژیم
- دروازهی نظامی چهارم
- دروازهی سنت رومانوس که به آن دروازهی “توپ جنگی” هم میگویند .
- دروازهی نظامی پنجم که به آن دروازهی “یورش” هم نام دارد .
- دروازهی چاریسیوس یا “پلیندریون” که به ترکی به آن دروازهی آدرنه گفته میشود .
تاریخچه دیوارهای قسطنطنیه استانبول :
دیوارهای قسطنطنیه به دلیل ساخت و طراحیشان که در آن از ابزارهای ساختهی دست انسان با موانع طبیعی ترکیبشده است بسیار بیهمتا است، این دیوارها معروفترین سازههای دوران قرونوسطی هستند. دیوارها از تکه سنگ پوشانده شده با بلوکهای سنگآهک و تقویتشده با لایههایی از آجر قرمز است. جهت ارتقاء یکپارچگی این دیوارها ، برجها و دیوارهایی مستقل ساخته شدند. مداری دفاعی متشکل از پنج و بیستودو کیلومتر دیوار تقویتشده با بیش از چهارصد برج و سنگر و چندین دژ و استحکامات قوی ، شهر رابه طور کامل احاطه کرده بود. در آن مکان، در امتداد محدوده شش کیلومتری از خشکی، دیوارهای افسانهای تئودوسیوس قرار و دیوارهایشان مانند دندانهای کوسه رویهم قرارگرفتهاند. اگر کسی قصد حمله از این قسمت را داشت باید از چهار ردیف دیوار که هرکدام بر فراز دیگری قرار داشتند با عمقی حدود شصت متر ، عبور میکرد.
دیوارهای قسطنطنیه در ابتدا توسط کنستانتین کبیر ساختهشده بودند که از همه طرف شهر را احاطه کرده و باعث محافظت از حملههای زمینی و دریایی میکردند. در قرن پنجم ، دیوارهای دو ردیفِ ی تئودوسیوس ساخته شدند . بااینکه دیگر بخشها بهاندازهی این دیوارها حرفهای طراحی نشده بودند ، زمانی که نفرات کافی از آنها محافظت میکردند، برای هر محاصره کنندهی قرونوسطیای تقریباً غیرقابل نفوذ میشدند . تنها ظهور توپهای جنگی باروتی باعث تضعیف این دیوارها و دلیل محاصره و سقوط نهایی قسطنطنیه در بیستونه می هزار و چهار صدو پنجاهوسه و افتادن آن به دست عثمانیها شد.
باوجود کوتاهیهای صورت گرفته در نگهداری از این بنا، بسیاری از بخشهای دیوارها سالم ماندند و هنوز پابرجا هستند. در بیست سال گذشته، برنامهی بازسازی در مقیاس بزرگی در دست انجام است.
